Vlucht overboekt? Een overboekte vlucht ontstaat wanneer een luchtvaartmaatschappij meer tickets verkoopt dan er stoelen beschikbaar zijn in het vliegtuig.
Dit lijkt misschien vreemd, maar het is een bewuste strategie: maatschappijen houden rekening met passagiers die niet komen opdagen, zodat ze zo min mogelijk lege stoelen hebben.
Soms verschijnen echter meer reizigers dan verwacht, waardoor niet iedereen mee kan op de geplande vlucht. In dat geval kan de maatschappij passagiers vragen vrijwillig hun stoel op te geven of, als dat niet lukt, reizigers onvrijwillig weigeren te boarden — ook wel denied boarding genoemd.
Waarom overboekt een luchtvaartmaatschappij zijn vlucht?
Luchtvaartmaatschappijen overboeken vluchten om lege stoelen te voorkomen en hun inkomsten te maximaliseren. Gemiddeld meldt een klein percentage passagiers zich niet voor vertrek — bijvoorbeeld door gemiste aansluitingen, last-minute annuleringen of dubbele boekingen.
Door iets meer tickets te verkopen dan er daadwerkelijk stoelen zijn, vullen maatschappijen deze potentiële lege plekken op. Dit proces, ook wel yield management genoemd, is een berekende gok: meestal pakt het goed uit, maar als meer passagiers opdagen dan verwacht, kan dit leiden tot overboeking en het weigeren van instap aan sommige reizigers.
Tegenwoordig gebruiken luchtvaartmaatschappijen complexe algoritmes en AI om zo goed mogelijk in te kunnen schatten met hoeveel stoelen ze een vlucht kunnen overboeken.
Wat doet een luchtvaartmaatschappij als er meer passagiers dan stoelen zijn?
Wanneer er meer passagiers dan beschikbare stoelen zijn, probeert een luchtvaartmaatschappij het probleem eerst op te lossen door vrijwilligers te zoeken die bereid zijn hun stoel op te geven.
Deze reizigers krijgen vaak een compensatie in de vorm van geld, vouchers, upgrades of hotelovernachtingen. Lukt het niet om voldoende vrijwilligers te vinden, dan kan de maatschappij overgaan tot denied boarding: het weigeren van instap voor sommige passagiers.
Hierbij gelden Europese en internationale regels die bepalen wie wordt geselecteerd, welke rechten je hebt en welke compensatie verplicht is. Meestal kijkt men naar factoren zoals incheckvolgorde, ticketklasse en frequent flyer-status bij het maken van deze keuze.
Op deze pagina vind je de rechten van een passagier bij KLM.
Operationele upgrade naar hogere reisklasse
Bij een overboekte vlucht kan de luchtvaartmaatschappij ervoor kiezen om sommige passagiers een operationele upgrade aan te bieden naar een hogere reisklasse, zoals Business Class of First Class.
Dit gebeurt vaak wanneer er niet genoeg stoelen zijn in Economy, maar er wel extra ruimte beschikbaar is in de duurdere klassen. Een operationele upgrade is een manier om passagiers tegemoet te komen zonder ze van de vlucht te moeten weren.
Voor de reiziger betekent dit een onverwacht comfort en extra service, terwijl de luchtvaartmaatschappij zo het probleem van overboeking kan oplossen zonder te hoeven compenseren met vouchers of geld.
Operationele downgrade naar lagere reisklasse
In sommige gevallen kan een luchtvaartmaatschappij bij een overboekte vlucht een passagier downgraden naar een lagere cabineklasse, bijvoorbeeld van Business Class naar Economy.
Dit gebeurt als er onvoldoende plaatsen zijn in de geboekte klasse, terwijl er wel stoelen beschikbaar zijn in een lagere klasse. Hoewel dit voor de reiziger vervelend kan zijn, biedt de luchtvaartmaatschappij meestal compensatie aan, zoals een vergoeding of extra miles, om het ongemak te verzachten.
Het is daarom belangrijk om bij het inchecken goed op je boardingpass te letten en bij twijfel contact op te nemen met de airline.
Rijk worden door overboekingen
n de Verenigde Staten staat de periode rond Thanksgiving bekend om de vele overboekingen van vluchten. Tijdens deze tijd reist een groot deel van Amerika naar familie en vrienden om de feestdagen samen door te brengen. Mijn vrouw en ik vlogen toen van Hawaii via Los Angeles, Dallas en Londen terug naar Amsterdam, met American Airlines.
Op de luchthaven van Los Angeles bleek al snel dat de vlucht van Los Angeles naar Dallas overboekt was met maar liefst 10 stoelen. Er werd druk gezocht naar vrijwilligers om op een latere vlucht te reizen. Uiteindelijk werd er een vergoeding van 500 USD geboden, wat mij wel interessant leek.
Na wat navraag bleek er nog plek te zijn op de vlucht van British Airways van Los Angeles naar Londen. Ik vroeg de gate agent of een herboeking mogelijk was, wat geen probleem bleek te zijn. Het enige nadeel was dat mijn bagage waarschijnlijk later zou aankomen.
We werden omgeboekt naar de British Airways-vlucht en tot mijn verrassing ontvingen we zelfs 750 USD per persoon aan compensatie — het bedrag dat nodig was om de tiende vrijwilliger over de streep te trekken.
Aangekomen in Amsterdam bleek onze bagage inderdaad niet mee te zijn gekomen. Uiteindelijk duurde het anderhalve week voordat onze koffers arriveerden. Na het indienen van een klacht bij American Airlines kreeg ik bovendien twee vouchers van 200 USD als extra compensatie.
Conclusie
Overboekte vluchten kunnen erg vervelend zijn, zeker als je perse op een bepaalde datum naar een bestemming moet vliegen.
Vermoed je dat je vlucht overboekt wordt (bijvoorbeeld doordat je in een zeer populaire periode vliegt), zorg er dan voor dat je goed voorbereid op de luchthaven verschijnt. Dit doe je enerzijds door te begrijpen wat je rechten zijn als passagier bij een overboeking.
Anderzijds is het handig om zelf al even kort onderzoek te hebben gedaan naar alternative vluchten richting je bestemming. Deze kun je dan ter plekke “spoon-feeden” aan de gate agent, wat een herboeking vaak bevorderd.
